Naar inhoud

Weten wat er speelt

Nieuws en verhalen

Zes uur in afzondering: Hoe voelt dat?

Ben, begeleider bij STEVIG, besloot een bijzondere stap te zetten. Hij wilde ervaren hoe het écht voelt om gesepareerd te zijn. Een opdracht vanuit zijn opleiding gaf hem deze kans. "Ik wilde voelen wat cliënten voelen als hun vrijheid wordt afgenomen," legt Ben uit. Vol overtuiging koos hij voor zes uur opsluiting in een separeerruimte op de crisisafdeling.

Hij besprak zijn plan met zijn manager. Die reageerde enthousiast, maar ook bezorgd. "Ben, zes uur is lang. Je onderschat het misschien," waarschuwde ze. Toch zette Ben door. Alles werd geregeld: de locatie, de tijdstippen en de afspraken.

De eerste indruk

Om 9.15 uur stapt Ben, slechts gekleed in scheurkleding en met een dubbele beker koffie in zijn handen, de separeer binnen. Nieuwsgierig bekijkt hij zijn omgeving. "Het voelde meteen klein en kaal," vertelt Ben.

Sasha freemind Pv5 We Eyx MWU unsplash

Een ingebouwde tv, een metalen toilet en een smal raam waar net wat daglicht doorheen komt, zijn het enige wat de ruimte biedt. De deur sluit achter hem met een zware, metalen klap.Hij zoekt snel afleiding en vindt die in zijn haarelastiekje. Hij maakt van de papieren bekers doelen om met het elastiekje naar te schieten. "Je wordt vanzelf creatief als er niks anders is," zegt Ben. De eerste minuten vliegen voorbij dankzij zijn spel, maar de ruimte voelt al snel benauwd aan.

Verwachting versus realiteit

Na een half uur begint de tijd trager te gaan. Ben kijkt constant op de klok. Het eerste geplande contactmoment om 10.15 uur blijft uit. "Ik voelde me direct onrustig en ongeduldig. Ik dacht zelfs: zouden ze mij vergeten zijn?" vertelt hij openhartig. Wanneer begeleiding eindelijk verschijnt, voelt het vreemd dat hij zijn eigen sigaret niet mag aansteken. "Het was logisch, maar het voelde als een confrontatie met mijn afhankelijkheid."

De stilte en eenzaamheid beginnen al snel zwaar op hem te drukken. Hij beseft hoe geïsoleerd hij is van de buitenwereld en hoe weinig invloed hij heeft op wat er om hem heen gebeurt. Zijn gedachten dwalen af naar de cliënten die hij zelf begeleidt. "Wat moet dit zwaar voor hen zijn," denkt Ben bij zichzelf. "En ik weet tenminste nog dat dit tijdelijk is."

Vechten tegen de verveling

De uren kruipen tergend langzaam voorbij en Ben zoekt wanhopig naar verdere afleiding. Onder het metalen toilet vindt hij een klein stukje potloodpunt. "Alsof ik goud had gevonden," zegt hij. Hij begint enthousiast te tekenen en schrijft letters van het Griekse alfabet op zijn bekers. Daarnaast zingt hij liedjes, eerst voorzichtig, daarna luidkeels. "Alles klonk ineens prachtig in die kale ruimte." Hij experimenteert met het trommelen op de muren, klappen in zijn handen en maakt zelfs ritmes. "Alsof ik even kon ontsnappen in muziek."

Bekky bekks 5x Vrb Wr A1zk unsplash

Tijdens de lunch krijgt hij twee tosti’s, waar hij enorm naar uitkijkt. "Die kleine dingen werden ineens heel belangrijk," zegt hij met een glimlach. De tosti’s smaken heerlijk, ondanks dat ze slap zijn geworden. Toch blijft hij achter met een leeg gevoel als de begeleiding weer vertrekt en hij opnieuw alleen achterblijft. "Het contrast tussen even contact hebben en daarna weer stilte, is echt heftig."

Het breekpunt

Na ruim vier uur voelt Ben zich steeds meer verloren en verward. Hij vergeet of hij een oproep heeft gedaan en twijfelt aan zichzelf. "Mijn concentratie was weg, ik begon onzeker te worden," zegt hij eerlijk. Hij beseft plotseling hoe machteloos cliënten zich moeten voelen als ze volledig afhankelijk zijn van de begeleiding. "Ik dacht echt: als ik nu niet weet wat ik net heb gedaan, hoe moet dat dan voor iemand met een LVB of een psychose zijn?"

Hij probeert te slapen om de tijd te versnellen, maar het lukt nauwelijks. Elke minuut lijkt een uur te duren. Hij raakt vermoeid en merkt dat zijn gedachten steeds meer gaan malen. "Ik voelde me echt verloren en geïsoleerd," geeft Ben toe. Hij kijkt telkens hoopvol uit het kleine raampje, op zoek naar een teken van leven buiten de muren.

Eerder dan verwacht

Om half twee opent een begeleider onverwacht de deur. Door drukte op de afdeling moet zijn opdracht voortijdig stoppen. "Ik was verbaasd, maar ook enorm opgelucht," vertelt Ben. Hij stapt dankbaar de ruimte uit en trekt snel zijn eigen kleding weer aan. Toch voelt hij meteen begrip voor cliënten die niet zomaar uit deze situatie kunnen stappen. "Het maakte me bewust hoe belangrijk vrijheid eigenlijk is," reflecteert hij later.

Wat Ben ervan heeft geleerd

Door deze intense ervaring begrijpt Ben beter hoe belastend separatie daadwerkelijk is. Hij beseft hoe essentieel het is om alternatieven te zoeken voordat er tot separatie wordt besloten. "Separeren moet écht de allerlaatste optie zijn," benadrukt hij nadrukkelijk. Hij realiseert zich ook hoe belangrijk het is om cliënten als mensen te zien en niet alleen als patiënten.

"Deze ervaring leert mij hoe cruciaal verbinding en begrip zijn. Cliënten verdienen zorg die hen niet alleen beperkt, maar vooral versterkt en ondersteunt. Dat neem ik zeker mee in mijn werk," besluit Ben met overtuiging.

Hij denkt terug aan de momenten dat hij zelf als begeleider separaties uitvoerde. "Sommige verliepen rustig, andere met verzet. Maar pas nu besef ik wat het werkelijk doet met iemand. Ik ben blij dat ik dit heb gedaan: het maakt mij een bewustere begeleider. En ik hoop dat we binnen de zorg samen blijven zoeken naar menselijke alternatieven."

Want, zoals Ben het zelf mooi samenvat: "Een cliënt die intensieve zorg nodig heeft, laat je niet alleen."