Imaginaire exposure werkt, ook bij mensen met een LVB en PTSS

Door: Paul Prins, klinisch psycholoog / psychotherapeut bij STEVIG, en
Karin Nijhof, senior onderzoeker bij Pluryn en Radboud Universiteit

Bron: Tijdschrift voor Orthopedagogiek, Instondo

Bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) komt een posttraumatische stressstoornis (PTSS) vaak voor. Dit kan gepaard gaan met andere problemen, zoals verslaving, stemmings- en angststoornissen. Een veelvoorkomende behandeling voor PTSS, Imaginaire Exposure (IE), is vooral onderzocht bij mensen zonder LVB.

Het onderzoek van Paul Prins, klinisch psycholoog / psychotherapeut bij STEVIG en Karin Nijhof, senior onderzoeker bij Pluryn en Radboud Universiteit richt zich op het gebruik van IE bij mensen met een LVB en het effect op andere problemen zoals verslaving, stemmings- en angststoornissen.

Uit het onderzoek blijkt dat IE een effectieve behandeling kan zijn voor PTSS bij mensen met een LVB, maar dat het protocol mogelijk aangepast moet worden voor deze doelgroep. Onlangs publiceerde Paul en Karin hun studie in Tijdschrift voor Orthopedagogiek.

Voor de leesbaarheid wordt ervoor gekozen om verder te spreken over mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Mensen met een LVB zijn veelal afhankelijk van ondersteuning. Door hun beperkingen en afhankelijkheid van ondersteuning kost het mensen met een LVB veel moeite om potentieel traumatische gebeurtenissen te verwerken.

Zij zijn na het meemaken van een potentieel traumatische gebeurtenis kwetsbaarder voor het ontwikkelen van PTSS in vergelijking met de algemene bevolking (Keesler, 2020; McNally, Taggart & Shevlin, 2021). Het aantal PTSS-classificaties in de groep patiënten met een LVB (19,7 procent) is significant hoger in vergelijking met het aantal patiënten in de algemene bevolking (10,4 procent; Wieland, Kaptein-de Haan & Zitman,012).

De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders vijfde editie (APA, 2013) spreekt van PTSS wanneer iemand blootgesteld is aan een werkelijke of dreigende dood, ernstig letsel of seksueel geweld, en de persoon als gevolg daarvan (langer dan een maand) last heeft van intrusieve pijnlijke herinneringen die verband houden met de gebeurtenis, stimuli vermijdt die verband houden met de schokkende gebeurtenis, en er sprake is van verhoogde arousal en reactiviteit, evenals negatieve veranderingen in cognities en stemming.

Comorbide stoornissen komen in de normale populatie voor bij 80-90 procent van de mensen met PTSS (Van Minnen, Zoellner, Harned & Mills, 2015). De meest voorkomende comorbide classificaties bij PTSS zijn stoornissen in middelengebruik en stemmings- en angststoornissen (Luteijn et al., 2020; Van Minnen et al., 2015). De verwachting is dat de prevalentie van comorbide stoornissen bij mensen met een LVB minimaal gelijk is (Van Duijvenbode & Van der Nagel, 2019).