Stevige Praat door Laura: Niet zo feestige feestdagen

Het is voor de meeste cliënten moeilijk te accepteren dat de rest van de wereld, inclusief hun begeleiders, wél de feestdagen met familie en vrienden doorbrengen en zij niet. Zij zijn alleen. Binnen de muren van de kliniek. Met alle groepsgenoten zitten zij in hetzelfde schuitje. Gelukkig kunnen ze bij sommige van hen steun ervaren. Maar wanneer ze op de kamer zijn, denken ze vast aan hun kinderen. Of aan hun ouders. En aan hun vrienden. En, denken ze vast terug aan het delict dat ze gepleegd hebben. Het feit dat ze hebben gedaan wat ze hebben gedaan is nu extra confronterend.

Natuurlijk zijn er tijdens de feestdagen gezamenlijke activiteiten op de afdeling. Maar, vervult dat de leegte helemaal? En, hoe gezellig is het eigenlijk als je met nog zes anderen aan tafel zit die het ook moeilijk hebben? Mensen waar je niet voor gekozen hebt.

Via bijvoorbeeld Facebook of Instagram zien de cliënten hoe gezellig familie en vrienden ‘buiten’ het hebben. Veel mensen op onze Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) zijn daar verdrietig over. Sommige praten erover, andere kroppen het op. Wanneer de tv aan staat wordt iedereen sowieso herinnert aan de feestdagen. En de kerstboom? Die hoeft voor de meeste cliënten helemaal niet opgetuigd te worden. Te confronterend. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de liedjes die op de radio gedraaid worden. Met name in de maand december. Sommige willen er niets van weten, andere hechten er wel waarden aan. Moeilijk. En het brengt een lastige dynamiek op de afdeling.

Met ‘het zo verzachtend mogelijk maken’ bedoelen we dat we de feestdagen willen normaliseren. En natuurlijk de cliënten willen ondersteunen erdoorheen te komen. Dat doen we bijvoorbeeld door brunches te organiseren. Een beetje zoals ‘buiten’. Dus met gebakken broodjes, salades en verse jus. Of een diner met net dat beetje extra. Het liefst ook mét elkaar bereid.

De collega’s van de dagbesteding zijn vrij tijdens de feestdagen. Dus doen we nog meer activiteiten op de FPA. Bijvoorbeeld met z’n allen een bordspel spelen, een film kijken of voetballen tegen de andere afdelingen. Gewoon zoals jij en ik thuis doen. En zoals de cliënten ‘buiten’ ook zouden doen.

Soms wordt de afdeling wel wat versierd. We proberen dan vooral aandacht te besteden aan de huiselijke sfeer. En natuurlijk normaliseren we het gevoel zo goed als mogelijk. Door erover te praten. Als begeleider word je in contact met je cliënt geconfronteerd met verdriet. Met het gemis. Maar meer dan een luisterend oor bieden, en begrip hebben voor het gevoel, kan je niet doen.

Ik had hen zeker anders gegund. Maar ik kan er nou eenmaal niks aan doen. Dat voelt soms machteloos. Wanneer je deze emoties van cliënten over je heen krijgt en vervolgens naar huis gaat, om na je dienst naar je vrienden of familie te gaan, dan voelt dat dubbel. Voor mij wel althans. Ik ben dan blij dat ik wél naar mijn familie en vrienden kan. Tegelijkertijd leef ik in datzelfde moment nog extra met hen mee. Met hen die dat niet kunnen. De cliënten van de FPA.

Laura Goedee, dienstverlenend coördinator in opleiding op de FPA