Stevige praat door Remco: 'Ben ik veilig bij jou?'

31 aug. 2021 om 12:10

In mijn begintijd als begeleider bij Stevig moest ik erg wennen aan de dynamiek die sommige cliënten teweegbrachten. Ik merkte dat ik niet goed begreep waar bepaald gedrag vandaan kwam en nam zaken vaak persoonlijk.

Uit de boventalligheid en in de verantwoordelijkheid

Daar ging ik dan. Op naar mijn eerste late dienst als vaste kracht op de afdeling. Uit de boventalligheid en in de verantwoordelijkheid. Enerzijds vond ik het spannend, anderzijds keek ik ernaar uit om te gaan ervaren hoe cliënten op mij zouden reageren en andersom. Ik had al gezien dat het er flink aan toe kon gaan op de afdeling. Ik had in de maand dat ik er werkte al meer dynamiek gezien als in het afgelopen jaar op een woongroep. Ik had deze keuze niet voor niets gemaakt, I got this.

Spannend moment

De binnenkomst op de behandelafdeling vond ik altijd een spannend moment. Ook na 2,5 jaar is dit nog steeds een ‘spannend’ moment voor mij. Je weet namelijk niet hoe het met iedereen gaat, wat er de afgelopen dagen is gebeurt en of er nieuwe cliënten zijn opgenomen op de afdeling. Ik werk op een behandelafdeling waar cliënten verblijven die onder de doelgroep SGLVG+ vallen. Dit staat voor ‘Sterk gedragsgestoord, licht verstandelijk gehandicapt’ + eventuele psychiatrische stoornissen.

Ze waren drukker dan normaal

Bij binnenkomst voelde ik dat er spanning hing op de groep. Ik zag twee vrouwelijke cliënten en een mannelijke cliënt zitten in de woonkamer en zag dat ze ‘drukker’ waren dan normaal. Een van de vrouwelijke cliënten (S) nam het voortouw en de anderen leken haar te volgen in het drukke gedrag. Ze gaf aan dat ik naar huis moest gaan en mijn collega ook. Wij waren geen begeleiders. Ik begreep niet goed waar dit vandaan kwam en nam dit persoonlijk op. Na de overdracht ging de situatie verder. De vrouwelijke cliënte scheurde enkele folders op de groep kapot en gooide de proppen door de kamer. Samen met mijn collega spraken we haar hierop aan, in eerste instantie vanuit de ondersteuning.

Ze bleef opstandig richting ons en breidde haar ‘agressie’ uit. Ze probeerde ons iets te vertellen, op haar manier. De situatie verergerde toen ze dreigde met agressie tegen mij en mijn collega.

Waarom zou ze dit gedrag laten zien?

Vanuit mijn inwerkperiode had ik onthouden dat we in moeilijke situaties beroep kunnen doen op de HBD (Hoofd-bijzondere-dienst). Vanuit de crisisafdeling kwamen er twee ervaren collega’s naar onze afdeling. Ik voelde me direct bijgestaan in de situatie. De HBD’er zette me aan het denken. Waarom zou ze dit gedrag laten zien? Ik wist het niet. Ik zocht het bij mezelf. Heb ik dan iets verkeerd gedaan? Hij vertelde me dat onze cliënten vaak uit een onveilig milieu komen en al talloze begeleiders hebben gehad. Het gedrag wat S liet zien leek een manier om haar veiligheid te zoeken.

Er zijn

De situatie mondde uit in een escalatie waarbij we haar moesten fixeren. Na de fixatie wist ik wat me te doen stond. ‘Er zijn’. Er was rust bij S en het lukte haar om te benoemen dat ze zich onveilig voelde bij ons. Ik toonde begrip voor haar gevoel en bekeek hoe ik dit zou vinden. Afhankelijk zijn van begeleiders en dan te maken krijgen met nieuwe begeleiders die mijn situatie niet kennen.

Hechte band

Gek genoeg leidde de ‘escalatie’ en de ‘nazorg’ in deze situatie tot een enorm hechte band tussen mij en cliënte.
Ik heb geleerd dat collega’s uiterst belangrijk zijn in je leerproces als begeleider en dat je er nooit alleen voor staat. Ook heb ik geleerd om niet uitsluitend naar concreet waarneembaar gedrag te kijken. Verplaats je in de ander en wees present.

Remco