Stevige praat: Lekker slapen - Blog van Harm Wijgergangs

Het KNMI had code rood afgegeven. De weersverwachting was bar en boos. Veel sneeuw en ijzige kou. In gedachten zag ik hoe onze nachtzorgmedewerkers op weg gingen naar alle cliënten. Heb ik mijn werkgeversverklaring bij me? Als de auto maar start. Gelukkig heb ik winterbanden. Ik stelde me voor hoe zij zich voorzichtig een weg baanden door een witte nacht. Jachtsneeuw op de ruiten, ijs op de wielen. Kom ik op tijd om mijn collega af te lossen? Kunnen we niet beter op de locatie blijven? En ik zag voor me hoe de centralisten, de handen nog blauw van de kou, hun posities innamen, terwijl de eerste oproepen al binnenkwamen.

Ben jij je er altijd van bewust dat wij een 24-uurs zorginstelling zijn? Dat bij STEVIG en Dichterbij, net als in een ziekenhuis, alles 24/7 doorgaat? Het is belangrijk om daarbij stil te staan. Om ons te realiseren dat wat we overdag bedenken en doen, invloed heeft op de nacht, op de nachtrust en op de nachtzorg.

Petje af voor de 68 collega’s die in de nacht hun werk doen. Collega’s die we meestal niet zien, maar een belangrijk deel van onze 24-uurszorg bieden. Ze zien en weten veel en leveren een waardevolle bijdrage aan de kwaliteit van leven van onze cliënten. Daarom is het essentieel om overdag goed na te denken over de nacht. En de nacht mee te wegen gedurende de dag.

Het hoeft geen betoog dat een goede nachtrust voor elk mens belangrijk is. Toch slaapt naar schatting 40 tot 60 procent van onze cliënten slecht. De een piekert, de ander is nog niet moe en zo zijn er verschillende redenen waarom zij wakker liggen. Met als gevolg dat hun dag- en nachtritme verstoord raakt en zij prikkelbaar raken, niet lekker in hun vel zitten en minder goed functioneren.

Omdat nachtrust zo belangrijk is, willen we daar meer aandacht aan besteden. Door meer aandacht uit te laten gaan naar een goede overdracht tussen dag en nacht en tussen nacht en dag. Zo kan een verandering in iemands dagprogramma – het toevoegen of stoppen van een bepaalde activiteit of het wisselen van de volgorde van activiteiten – tot een betere nachtrust leiden. En ook in de nacht kunnen we verstoringen wellicht voorkomen.

Ik zie het zo voor me: iedereen die tijdens de nacht werkt, weet zich gesteund. Ook bij een code rood van het KNMI, bij uitval van telefonie of andere systemen. Een veilige nacht. Niemand die bang is om alleen ergens naar binnen te gaan, omdat het ook met z’n tweeën kan. En minstens zo belangrijk: er is tijd gereserveerd voor overdracht, van de avonddienst naar de nachtzorg en de centralisten die de zorg op afstand regelen. En van de nachtzorg naar de medewerkers in de ochtend. Zij spreken kort en bondig, maar over de kern met elkaar.

Door de dagen en nachten beter op elkaar af te stemmen, gaan we nieuwe patronen zien en leren we onze cliënten nog beter begrijpen. Het stelt ons in staat te ontdekken dat cliënt Karin slecht slaapt omdat ze ’s nachts vier keer door een van ons gewekt wordt. Of dat cliënt Hans ’s nachts zo vaak de centralist oproept omdat hij overdag veel op bed ligt, waardoor hij ’s nachts niet goed kan slapen en zich alleen voelt.

Een groep managers die betrokken zijn bij de nachtzorg en zorg op afstand neemt de uitdaging aan. Samen met de technologische mogelijkheden die er al zijn, gaan we voor een nog betere overdracht, voor meer aandacht voor een goede nachtrust en voor een veilige nachtzorg. In een aantal regio’s worden in het klein al verbeteringen ontdekt, door samen te werken, elkaar te bevragen en goed te luisteren.

Nu de dooi is ingevallen, geeft mij ook dat meer rust. In plaats van te piekeren, droom ik dat iedereen lekker kan slapen.

Harm Wijgergangs, directeur STEVIG en Zorgcentrale